Спомен – кућа Саве Шумановића – место живота познатог уметника
ВестиЧланак преузет са: https://www.daibau.rs/ линк ка чланку
Sava Šumanović bio je jedan od najznačajnijih slikara 20. veka.
Građevina je podignuta 1867. godine, prvobitno kao pivara, da bi kasnije bila pretvorena u poštu. Sagradio je Paja Nikolić, a krajem 19. veka, porodica Šumanović se doselila u ovu kuću iz Vinkovaca. U njoj je jedan od najvećih i najpriznatijih slikara proveo svoju mladost i poslednje godine života, odakle je 28. avgusta 1942. godine odveden na stratište. Kuća predstavlja nepokretno kulturno dobro – spomenik kulture od velikog značaja od 1969. godine.
Spomen-kuća Save Šumanovića; izvor: Turistička organizacija opštine Šid
Pravougaonog je oblika, sa tri prostorije okrenute ka ulici, hodnikom i jednom prostorijom sa dvorišne strane. Imala je i trem na istoku koji je kasnije bio zamenjen novim prostorijama. Zgrada je građena od opeke i ćerpiča. Za razliku od dvorišnih fasada koje su bile samo malterisane, ulična je bogato dekorisana.
Poseban akcent u obradi i rasporedu elemenata arhitektonskog oblikovanja dat je središnjem rizalitu oivičenom pilastrima i trouglastim završetkom. Lučno završenim prozorima iznad kojih se nalaze baldahinski ukrasi od maltera i godina izgradnje, centralni deo fasade čini zajedno s atikom, jedinstvenu i najraskošnije obrađenu celinu. Bočni delovi kompozicije raščlanjeni su pravougaonim prozorima sa profilisanim malterskim ramom i bogato obrađenim krovnim vencem sa konzolama, između kojih se nalaze kružni tavanski otvori u obliku stilizovanog cveta.
Spomen-kuća Save Šumanovića; izvor: Turistička organizacija opštine Šid
Na zgradi su konzervatorski radovi izvođeni poslednji put pre 25 godina. Nakon oluje 2023. godine, koja je nanela veliku štetu objektu, Ministarstvo kulture i opština Šid su izdvojili sredstva za neophodnu sanaciju, kako za rekonstrukciju krova, tako i za neophodne zidarske, stolarske i fasaderske radove, a obezbeđena sredstva iskorišćena su i za proširenje radova u unutrašnjosti objekta.
Spomen-kuća je u blizini Galerije gde su izložene Šumanovićeve slike. Sačuvan je prvobitan izgled, sa godinom gradnje ispisanom na uličnoj fasadi (1861). U unutrašnjosti objekta sačuvani su autentični elementi iz tog vremena. Danas se u njoj održavaju izložbe dečjih radova, kao i samostalne postavke mladih talentovanih slikara.